Το δένδρο της ελιάς, όπως προκύπτει από τα αρχαιολογικά και ιστορικά δεδομένα, ήταν γνωστό στον άνθρωπο από την προϊστορική εποχή.
Ανίχνευση της γύρης των ανθέων της ελιάς έγινε σε ευρείες περιοχές της Μεσογείου και απέδειξε ότι υπήρχε ως αυτοφυές δένδρο πριν από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια. Ο καρπός της ελιάς, από πολύ νωρίς απετέλεσε στοιχείο της διατροφής του ανθρώπου, αντίθετα με το προϊόν έκθλιψης των καρπών – δηλαδή το λάδι, το οποίο καθυστέρησε αρκετά να εισαχθεί στην τροφική αλυσίδα.
Η χρήση του ελαιολάδου ήταν γνωστή στους Αιγύπτιους και στους Κρήτες, κυρίως ως θεραπευτικό και καλλωπιστικό μέσον. Η επάλειψη με ελαιόλαδο αποτελούσε συχνή Ιατρική συνταγή αλλά και βασικό μέσο για τη διατήρηση της αισθητικής. Στην αρχαία Ελλάδα, εξειδικευμένα άτομα, οι λεγόμενοι «Αλείπτες», με γνώσεις ανατομίας και υγιεινής, κάτι σαν τους σημερινούς μασέρ και φυσιοθεραπευτές, προσέφεραν τις υπηρεσίες τους σε ασθενείς προκειμένου να τους ανακουφίσουν από τους πόνους, χρησιμοποιώντας χλιαρό ελαιόλαδο. Αλλά και ο Ιπποκράτης και ο Γαληνός, συχνά αναφέρονται στις θεραπευτικές ιδιότητες του ελαιολάδου, και συνιστούσαν τη χρήση του για τη θεραπεία πολλών παθήσεων.
Το λάδι ως καλλυντικό χρησιμοποιήθηκε στην παρασκευή γαλακτωμάτων για το σώμα και για τη φροντίδα των μαλλιών. Στο Μεσαίωνα, η χρήση του ελαιολάδου είχε γενικευθεί και χρησιμοποιείτο σχεδόν ως πανάκεια.
Το ελαιόλαδο στη διατροφή του ανθρώπου απετέλεσε βασικό στοιχείο από την εποχή που εξελίχθηκε η επεξεργασία του με αποτέλεσμα να γίνει εύγευστο και να βελτιωθεί η ποιότητά του. Η μεγάλη θερμιδική του αξία και η γευστική του συνεισφορά το κατέστησαν αναπόσπαστο συστατικό της διατροφής, με αποτέλεσμα να επεκταθεί η καλλιέργεια της ελιάς σε όλες τις περιοχές όπου μπορούσε να ευδοκιμήσει.
Οι πρώτες ερευνητικές εργασίες για την συνεισφορά του ελαιολάδου στην υγιεινή του ανθρώπου έγιναν στα τέλη του περασμένου αιώνα, από τις οποίες διαπιστώθηκε ότι το ελαιόλαδο αποτελεί όχι μόνο υγιεινή τροφή αλλά προστατεύει τον οργανισμό από πληθώρα ασθενειών.
Ο βαθμός αφομοίωσης του ελαιολάδου από τον ανθρώπινο οργανισμό πλησιάζει το 98% με αποτέλεσμα να είναι δυνατή η απορρόφηση όλων των θρεπτικών στοιχείων που περιέχει.
Κύριο συστατικό του ελαιολάδου, είναι το ελαικό οξύ. Επίσης περιέχει επαρκείς ποσότητες των απαραίτητων για τον άνθρωπο πολυακόρεστων λιπαρών οξέων. Περιέχει ακόμα, στερόλες , αλκοόλες , υδρογονάνθρακες και β’ καροτίνη. Τέλος, αποτελεί σημαντική πηγή βιταμίνης Ε.
Τις τελευταίες δεκαετίες, πολύς λόγος έχει γίνει για τη συμβολή του ελαιολάδου στην πρόληψη και θεραπεία καρδιαγγειακών παθήσεων και κυρίως της αρτηριοσκλήρυνσης. Πολλές κλινικές, πειραματικές και επιδημιολογικές μελέτες, τεκμηρίωσαν την αρνητική συσχέτιση μεταξύ κατανάλωσης ελαιολάδου και της συχνότητας εμφανίσεως καρδιαγγειακών νόσων. Η χαμηλή συχνότητα καρδιαγγειακών παθήσεων στις χώρες της Μεσογείου αποδόθηκε κυρίως στην υψηλή κατανάλωση ελαιολάδου σε σύγκριση με άλλες χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Φινλανδία κ.λ.π. Αυτό αποδίδεται κυρίως στη μείωση των επιπέδων της χοληστερίνης και κυρίως στη μείωση των λιποπρωτεινών χαμηλής πυκνότητας οι οποίες σε μεγάλο ποσοστό θεωρούνται υπεύθυνες για την αρτηριοσκλήρυνση. Επίσης το ελαικό οξύ που περιέχει, μειώνει την συνάθροιση των αιμοπεταλίων με αποτέλεσμα να αποφεύγεται η δημιουργία θρομβώσεων.Η προστατευτική επίδραση του ελαιολάδου στο γαστρεντερικό σύστημα , μελετήθηκε από πολλούς ερευνητές και απεδείχθη η θετική δράση του στην θεραπεία ασθενών με γαστρικό έλκος. Επίσης θεωρείται ότι το ελαιόλαδο προστατεύει από την δημιουργία χολολίθων.Η επίδραση του ελαιολάδου στο σακχαρώδη διαβήτη, έχει αποδοθεί στο ότι υπεισέρχεται στο μεταβολισμό των γλυκεριδίων και με τον τρόπο αυτό ασκεί υπογλυκαιμική δράση.
Τελευταίες έρευνες έχουν δείξει ότι το ελαιόλαδο συμβάλλει στην μείωση της αρτηριακής πίεσης , στη βελτίωση της κινητικότητας του εντέρου- αποτρέπει τη δυσκοιλιότητα και συμβάλλει ουσιαστικά στην υγιεινή της επιδερμίδας.
Πολύς λόγος γίνεται επίσης για την πιθανή επίδραση του ελαιολάδου στην πρόληψη κακοήθων νεοπλασματικων νόσων.
Για όλα αυτά λοιπόν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, περιλαμβάνει το ελαιόλαδο στις προτεινόμενες υγιεινές τροφές. Αλλά και το Συμβούλιο Υπουργών Υγείας της Ευρωπαϊκής Κοινότητας επανειλημμένως έχει συστήσει την κατανάλωση ελαιολάδου ως θρεπτικό και υγιεινό προϊόν.Η χώρα μας κατατάσσεται ανάμεσα στις πρώτες στην παραγωγή και κατανάλωση ελαιολάδου. Η χρήση του στην παραδοσιακή Ελληνική κουζίνα το έχει καταστήσει βασικό στοιχείο της καθημερινής μας διατροφής.
Τα τελευταία χρόνια με την εφαρμογή βιολογικών προτύπων καλλιέργειας και παραδοσιακών μεθόδων έκθλιψης του ελαιοκάρπου παράγεται ελαιόλαδο εξαιρετικής ποιότητος. Έτσι αποτελεί ένα από τα ευγενέστερα , θρεπτικότερα και υγιεινότερα προϊόντα της αγροτικής μας παραγωγής.Όσο και αν επιδιώκεται μέσω των διαφημίσεων και της μίμησης ξένων διατροφικών προτύπων, η ελάττωση της κατανάλωσης του ελαιολάδου υπέρ των ζωικών λιπών, πρέπει να γίνει συνειδητό ότι και για λόγους καθαρά υγιεινής πρέπει να παραμείνει το λάδι στην κορυφή της διατροφικής μας πυραμίδας.
Γράφει ο Κωφόπουλος Σάββας- Ενδοκρινολόγος/Διαβητολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου